Η Θράκη μετατρέπεται σε πυλώνα ενεργειακής αξιοποίησης – Τι προβλέπει η ΣΜΠΕ και γιατί ανησυχούν οι τοπικές κοινωνίες
Σημαντικό ρόλο στον νέο εθνικό σχεδιασμό διαχείρισης απορριμμάτων αναλαμβάνει η Ανατολική Μακεδονία και Θράκη, καθώς ένα από τα δύο εργοστάσια καύσης της 1ης Διαχειριστικής Ενότητας πρόκειται να κατασκευαστεί στη Ροδόπη ή στην Ξάνθη, σύμφωνα με τις τελευταίες επίσημες ανακοινώσεις.
Πρόκειται για μια εξέλιξη με ιδιαίτερη βαρύτητα, τόσο από περιβαλλοντική όσο και από αναπτυξιακή σκοπιά, καθώς η περιοχή αποκτά πλέον κομβική σημασία στον χάρτη της εθνικής κυκλικής οικονομίας και ενεργειακής αξιοποίησης απορριμμάτων.
Το εν λόγω εργοστάσιο θα εξυπηρετεί το σύνολο της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης, δηλαδή:
- τον Βόρειο Έβρο,
- τη Σαμοθράκη,
- την Αλεξανδρούπολη,
- την Ξάνθη,
- την Καβάλα,
καθιστώντας την ευρύτερη περιοχή της Θράκης πυλώνα επεξεργασίας και ενεργειακής μετατροπής αποβλήτων.
Η επιλογή της Ροδόπης ή της Ξάνθης για την εγκατάσταση του εργοστασίου συνιστά αναγνώριση της γεωστρατηγικής θέσης της Θράκης, καθώς και των αναγκών της περιοχής για δημιουργία υποδομών υψηλής τεχνολογίας και πράσινης ανάπτυξης.
Το δεύτερο εργοστάσιο της 1ης Διαχειριστικής Ενότητας θα κατασκευαστεί στην Κοζάνη και θα εξυπηρετεί ευρύτερες περιοχές της Κεντρικής και Δυτικής Μακεδονίας, Θεσσαλίας, Ηπείρου και Ιονίων Νήσων, δημιουργώντας έτσι έναν βόρειο άξονα ολοκληρωμένης διαχείρισης αποβλήτων.
Ο συνολικός σχεδιασμός προβλέπει την κατασκευή έξι εργοστασίων καύσης απορριμμάτων σε στρατηγικά σημεία της χώρας:
- δύο εργοστάσια στη 1η Διαχειριστική Ενότητα (Ροδόπη ή Ξάνθη, και Κοζάνη),
- ένα εργοστάσιο στη 2η Διαχειριστική Ενότητα (Αρκαδία, Αχαΐα ή Ηλεία),
- δύο εργοστάσια στη Στερεά Ελλάδα και την Αττική (Βοιωτία και Αττική),
- και ένα εργοστάσιο στην Κρήτη (Ηράκλειο), το οποίο θα εξυπηρετεί και νησιά του Νοτίου Αιγαίου.
Η Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ): Καίριο εργαλείο, πολλά ερωτήματα
Η επιλογή των τοποθεσιών για την εγκατάσταση των εργοστασίων βασίζεται – τυπικά – στη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ), η οποία συνοδεύει τον σχεδιασμό και αναλύει τις πιθανές συνέπειες στο περιβάλλον και την υγεία των πολιτών. Η ΣΜΠΕ του εθνικού σχεδίου, που έχει τεθεί σε δημόσια διαβούλευση, εξετάζει τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις των έξι μονάδων καύσης πανελλαδικά και προτείνει μέτρα μετριασμού.
Ωστόσο, φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης στη Θράκη αλλά και επιστημονικά σωματεία εκφράζουν την ανησυχία τους, υποστηρίζοντας ότι η ΣΜΠΕ δεν απαντά επαρκώς σε κρίσιμα ερωτήματα:
- Ποια τεχνολογία καύσης θα χρησιμοποιηθεί;
- Τι προβλέπεται για τα παραγόμενα αέρια και στερεά απόβλητα;
- Ποιες θα είναι οι επιπτώσεις στην ποιότητα του αέρα, του εδάφους και του υδροφόρου ορίζοντα;
- Πώς διασφαλίζεται η μη επιβάρυνση υφιστάμενων περιβαλλοντικά ευάλωτων περιοχών, όπως το Δέλτα του Νέστου ή το Εθνικό Πάρκο Δαδιάς;
Έντονες τοπικές αντιδράσεις και προβληματισμός
Οι πρώτες αντιδράσεις προέρχονται από συλλογικότητες και κατοίκους που ανησυχούν για την περιβαλλοντική υποβάθμιση, αλλά και την υγειονομική επιβάρυνση από ενδεχόμενες εκπομπές διοξινών και βαρέων μετάλλων. Πολλοί τονίζουν πως η Θράκη δεν πρέπει να μετατραπεί σε “σκουπιδότοπο” της Βόρειας Ελλάδας, τη στιγμή που ήδη φιλοξενεί ενεργειακές και βιομηχανικές υποδομές.
Παράλληλα, τοπικοί παράγοντες θέτουν και ζήτημα ισονομίας στον
σχεδιασμό, επισημαίνοντας ότι ενώ η καύση προωθείται ως «πράσινη λύση»,
οι περιφέρειες που την υποδέχονται δεν απολαμβάνουν αντίστοιχα
ανταποδοτικά οφέλη ή ρυθμίσεις ενίσχυσης της κυκλικής οικονομίας και της
πρόληψης αποβλήτων.
Το κείμενο της ΣΜΠΕ – ΕΔΩ
Social